بررسی وتحلیل تمثیل های برجسته ی مثنوی مولوی

thesis
abstract

پژوهشی که در پی می آید با عنوانِ « بررسی و تحلیل تمثیل های برجستهی مثنوی »، می کوشد تا برخی از داستان های مثنوی مولوی را به عنوان نمونه از لحاظ درون مایه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد، این بررسی ترکیبی است از لایه های دیدگاه های متفاوتی که در بارهی این تمثیل ها اظهارنظر گردیده است، در این راستا تلاش شده است ضمن ایجاد نوعی هم خوانی و انسجام معنوی میان این دیدگاه ها، به نقد آن ها نیز بپردازد. از آن جا که هر تمثیلی از تمثیلات مثنوی شیوه ای متفاوت در پرداخت درون مایه داشته و در این باره، شرح های مثنوی نیز الگویی هدفمند و منجسم ارایه نداده اند، نگارنده با توجه به دریافت و ذوق خویش طرحی را در تحلیل درون مایه های تمثیل های مثنوی به کار گرفته که مفید فایدهی کارکردی باشد، این پژوهش در ابتدا کلیاتی دربارهی تمثیل، نماد و . . . مطرح کرده و سپس هر یک از داستان ها را طرح کرده و دیدگاه های گونه گون شارحان را به مناسبت به نقد و تحلیل کشیده است. آن چه در بررسی نمادهای تمثیلات مثنوی دیده می شود، جنبهی مطلق گرایانه هر یک از آن هاست بدین معنا که اگرچه درون مایه داستان با قصه های فرعی نیز گسترش می یابد ولی داستان اصلی، نمادهایش تحول شخصیتی پیدا نمی کنند و مراحل داستان را با همان دیدگاه و رفتار ایستای خود پشت سر می گذارند به گونه ای که از آغاز داستان می توان نوع رفتار آن ها حدس زد

similar resources

بررسی کرامت در تمثیل های مثنوی مولوی

مسأله کرامت در مجموعه عرفان اسلامی، جایگاه مهمی دارد. این کرامات که همگی از قدرت الهی ناشی می گردند، گاه حواس جسمی دارنده آن را بسیار قوی تر از حد معمول نشان می دهند و گاه محدودیت های زمانی و مکانی را در هم می شکنند و از آن فراتر می روند؛ آن گونه که مشاهده عوالم دیگر میسر می گردد و اشراف بر خاطر مریدان و حتی عوام امکان پذیر می شود و آشکار ساختن آن مایه شگفتی می گردد. مولانا نیز به مسأله کرامت ن...

full text

بازتاب تأویلهای قرآنی مثنوی مولوی در مثنوی های سلطان‌ولد

مثنوی معنوی از آثار بزرگ عرفانی است که مولوی در این مجموعه با گفتمان قرآنی خود آموزه­ها و تعالیم بسیاری را در اختیار سالکان قرار می­دهد. وی در عرصۀ تأویل آیات قرآن نیز نظرات خاصی دارد و با ذوق عرفانی خود سعی کرده جوانب مختلف معنایی آیات قرآن را تشریح کند. اولین کسی که به تقلید از مولانا به سرودن مثنوی پرداخت و از آموزه­های مثنوی معنوی بهره برد، فرزندش سلطان­ولد است؛ وی اگر چه در عرصۀ عرفان به ت...

full text

بررسی شاخصه های حکومت دینی در قصه‌های تمثیلی مثنوی مولوی

موضوع حکومت، یکی از بنیادی­ترین دغدغه­های بشر در طول تاریخ بوده و هست. ضرورت حکومت از بدیهیات است که فطرت انسانی نیز آن را تأیید می­کند. موضوع حکومت مطلوب و دینی از جمله مباحث مهم در مثنوی مولوی است که مولانا در این اثر با ­ارزش، از جهات مختلف دینی، علمی، سیاسی و غیره با زبان تمثیل و نماد آفرینی به مبحث حکومت و نوع مطلوب آن پرداخته است. پژوهش حاضر بصورت کتابخانه‌ای- تح...

full text

شورانگیزی در مثنوی مولوی

بی شک تراوش های اندیشه به عواملی بستگی دارد که بتواند ذهن و زبان و سبک بیان سخنور راتحت تأثیر قرار دهد و ممیز هنجار سخن او با سخن گویندگان دیگر شود. در مثنوی مولوی نیز انگیزه های گوناگونی مایه شورانگیزی تعابیر عارفانه می شود که خود در حوزه سبک شناسی اثار مولانا قابل تأمل بسیار است . از این گونه عوامل می توان به سیمای پیامبر اکرم(ص) حضرت علی(ع)‘حسام الدین چلیی‘شمس تبریزی و ... اشاره کرد و جلوه ...

full text

زن در مثنوی مولوی

زن، روی دیگری از سکه هستی انسان در زمین است و هیچ رابطه خاصی میان انسان مذکر و خدا وجود ندارد تا بدان سبب مرد از زن برتر دانسته شود.  در متون عرفانی فارسی ودر میان آن قشر فکری خاص که مولانا از زمره ایشان است ، زن و مرد با هم تفاوتی ندارند و حتی ما در تاریخ تصوف به زنان صوفی نیز بر خورد می کنیم که از حرمت معنوی همپای مردان  برخوردار بوده اند. با این حال، سیمای زن در سنت ادبی  فارسی، صرف نظر از م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023